W dniu 1 września 2019r., w 80 rocznicę wybuchu II Wojny Światowej w Kościele pw. Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach w intencji poległych żołnierzy oraz cywilnych ofiar wojny ks. Proboszcz Mariusz Wojturski wraz z ks. Bogumiłem Walczakiem odprawili Mszę Świętą. Po mszy odbyły się uroczystości na Brzezińskim cmentarzu, przy odśpiewaniu hymnu państwowego została wciągnięta flaga państwowa, złożono kwiaty i zapalono znicze. W następnej kolejności odwiedzono kwatery żołnierzy Wojska Polskiego poległych we wrześniu 1939r. na cmentarzach Powiatu Brzezińskiego w: Grzmiącej, Woli Cyrusowej, Dmosinie, Kołacinku, Jeżowie i Rogowie. Dla osób, które chciały uczestniczyć w tych uroczystościach był przygotowany autokar. Uroczystość została zorganizowana przez Powiat Brzeziński przy współpracy ze stowarzyszeniami: Patriotyczne Brzeziny, Związek Harcerstwa Polskiego Hufiec Brzeziny, Związek Strzelecki „STRZELEC” JS 1201 Brzeziny, Klub Motocyklowy Brzeziny – EbeeRY oraz Powiat Brzeziński. Pan Grzegorz Panek Prezes Stowarzyszenia Patriotyczne Brzeziny bardzo ciekawie opowiadał historię mogił żołnierzy i to jak wpisały się w lokalna historię. W Obchodach 80 Rocznicy Wybuchu II Wojny Światowej udział wzięli m.in. Poseł na Sejm RP Roman Sasin, st. bryg. Dariusz Guzek Komendant Powiatowy PSP w Brzezinach, podinsp. Dariusz Kurek Naczelnik Wydziału Prewencji i Ruchu Drogowego, Renata Kobiera Starosta Brzeziński, Krzysztof Bogdański Przewodniczący Rady Powiatu, radni Rady Powiatu Brzezińskiego, strażacy, członkowie Stowarzyszenia Patriotyczne Brzeziny, Związku Strzeleckiego „STRZELEC” JS 1201 Brzeziny i Brzezińskiego Klubu Motocyklowego –EbeeRY, przedstawiciele Regionalnego Koła Pszczelarzy w Brzezinach, harcerze i inni. Pani Renata Kobiera Starosta Brzeziński dziękuje delegacjom sztandarowym i wszystkim, którzy uczestniczyli w tych uroczystościach.

80. rocznica wybuchu II wojny światowej:
Wykaz miejsc pochówku żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie obronnej we wrześniu 1939 roku spoczywających na cmentarzach powiatu brzezińskiego:
1.BRZEZINY- na cmentarzu rzymskokatolickim przy bocznym wejściu od ulicy Strykowskiej znajduje się zbiorowa mogiła 63 żołnierzy Armii Łódź oraz Armii Pomorze, 3 policjantów i 5 cywilów. Spoczywający na cmentarzu żołnierze polegli w walkach w okolicach Brzezin. Wśród pochowanych znajduje się mjr Józef Makowiecki zamordowany 6.09.1939r. przez niemieckich dywersantów na moście na rzece Mrodze między Przecławiem a Rogowem.
2.GRZMIĄCA- na cmentarzu mariawickim przy trasie z Brzezin do Strykowa znajdują się 4 indywidualne mogiły nieznanych żołnierzy WP poległych we wrześniu 1939roku. Prawdopodobnie byli to niedobitki Armii Łódź, którzy utracili kontakt z macierzystymi jednostkami i na własną rękę w mundurach przebijali się w kierunku Warszawy.
3.DMOSIN- na cmentarzu rzymskokatolickim w kwaterze wojennej spoczywa 126 żołnierzy Armii Łódź. Ponadto w kwaterze znajdują się groby kilku członków Armii Krajowej. Większość żołnierzy WP spoczywających w Dmosinie poległa 9 września 1939 roku w starciu pod Kolonią Nagawki próbując przebić się na wschodni brzeg rzeki Mrogi.
4.WOLA CYRUSOWA- na cmentarzu mariawickim w kwaterze wojennej spoczywa 78 żołnierzy różnych jednostek wchodzących w skład Armii Łódź. Większość z pochowanych poległa w niezwykle zaciętej, całodziennej bitwie jaka rozegrała się 8.09.1939r. w Lesie Poćwiardowskim na zachód od Woli Cyrusowej. W walkach tego dnia szczególnie odznaczyła się Wołyńska Brygada Kawalerii. Utrzymanie pozycji obronnych w rejonie Woli Cyrusowej uniemożliwiło Niemcom zamknięcie w okrążeniu jednostek Armii Łódź znajdujących się jeszcze w okolicach Brzezin.
5.KOŁACINEK- na cmentarzu rzymskokatolickim znajduje się zbiorowa mogiła kilkudziesięciu żołnierzy WP z różnych jednostek wchodzących w skład Armii Łódź. Należeli oni do kompanii sformowanej przez ppor. Włodzimierza Drzewienieckiego wieczorem 8 września 1939roku. Polegli następnego dnia broniąc przepraw na rzece Mrodze w Kołacinie.
6.JEŻÓW- na cmentarzu wojennym zlokalizowanym przy ul. Kwiatowej (wejście również od Wojska Polskiego) spoczywa ponad 200 żołnierzy WP wchodzących w skład 30 Dywizji Piechoty Armii Łódź (w tym jedna kobieta sanitariuszka Zofia Terkalska). Na cmentarzu znajduje się również kilka grobów członków ruchu oporu z okresu okupacji niemieckiej. Spoczywający w Jeżowie żołnierze WP polegli w największej bitwie jaka rozgrała się w okolicach Brzezin we wrześniu 1939 roku określanej mianem bitwy pod Jeżowem lub bitwy pod Przyłękiem. Celem toczącej się 9 września batalii było wyrwanie się z niemieckiego okrążenia przez otwarcie drogi odwrotu dla 30DP w kierunku Skierniewic. Ten zamiar po niezwykle zaciętych walkach, gdzie doszło nawet do starcia na bagnety, powiódł się.
7.ROGÓW- na cmentarzu rzymskokatolickim znajduje się zbiorowa mogiła kilku żołnierzy WP Armii Łódź poległych 8 i 9 września 1939roku. W mogile spoczywają również nieznani cywile ofiary niemieckich bombardowań. W poniedziałek 9 września 2019 roku w Centrum Promocji i Kultury w Brzezinach o godz.18 rozpocznie się wykład lokalnego historyka-regionalisty Pawła Goździńskiego pt. „Wrzesień 1939 na Ziemi Brzezińskiej”. Zapraszamy serdecznie

Opracowało- Stowarzyszenie Patriotyczne Brzeziny.

ZDJĘCIA DOSTĘPNEJ TUTAJ